Kiến trúc hiện đại Việt Nam phù hợp khí hậu – Giao thoa văn hóa

Có thể nhận định kiến trúc Việt Nam hiện đại chịu ảnh hưởng tổng hợp và du nhập từ nhiều phong cách khác nhau trên thế giới. Tuy nhiên ở bên trong mỗi thiết kế hiện đại cần giữ được nét đặc trưng của văn hóa Việt Nam, yếu tố kiến trúc nhiệt đới ẩm gió mùa. Mỗi căn nhà được biến tấu để phù hợp với thời tiết, tiện ích và lối sống đậm chất Việt Nam.

Vậy đâu là đặc điểm kiến trúc hiện đại Việt Nam, những nét độc đáo đó được gìn giữ và phát triển như thế nào hiện nay? Bạn hãy cùng Ceeb tìm hiểu sâu hơn nhé.

Kiến trúc hiện đại của Việt Nam

Để nói về kiến trúc hiện đại của Việt Nam là một định nghĩa rất sâu rộng. Tuy nhiên ngay từ giữa thế kỷ 20 những manh nha về chủ nghĩa hiện đại trong lối thiết kế kiến trúc ở nước ta đều được các kiến trúc sư người Việt khởi xướng và phát triển.

Từ những tác phẩm như thư viện quốc gia được xây dựng vào năm 1971 tại Sài Gòn đã cho thấy kiến trúc sư Việt Nam đã không sao chép các thiết kế truyền thống nước ta. Thay vào đó họ đã khéo léo kết hợp những nét hiện đại để vừa tăng tính thẩm mỹ vừa thích ứng với khí hậu nhiệt đới nước ta.

Những cấu trúc truyền thống Việt Nam thường có mái cao để thống gió thì ở thư viện đã sử dụng các mái treo để lưu thông khí và cách nhiệt. Các cấu trúc xà, cột tinh tế nhắc chúng ta nhớ về kiến trúc đình, làng. Tông màu của đất cũng được sử dụng trong thiết kế này mang đậm phong cách truyền thống.

Ngoài ra hàng loạt chi tiết ở trong kiến trúc này được tập trung để tôn vinh người Việt. Tòa nhà này chỉ là một trong rất nhiều những kiến trúc ngày đó được vận dụng hoàn hảo sự giao thoa giữa kiến trúc hiện đại và truyền thống Việt Nam. Đến nay các nguyên tắc thiết kế theo chủ nghĩa hiện đại mà kiến trúc sư sáng tạo ra vẫn tiếp tục đặt dấu ấn lên căn tính Việt Nam hiện đại ngày nay.

Có thể nói sau khi thực dân pháp xâm lược Việt Nam, những lối kiến trúc hiện đại, xa hoa của Pháp cũng đã thay đổi một phần tư duy kiến trúc Việt Nam. Tuy nhiên tất cả các tác phẩm hiện đại Việt Nam đều thể hiện được sự khiêm nhường của đời sống tinh thần. Mỗi tác phẩm đều đan xen hình thái kiến trúc truyền thống và hiện đại. Việc ứng dụng kinh nghiệm của người Việt vào một tác phẩm hoàn hảo để vừa đối phó với khí hậu vừa mang đến tính ứng dụng và thẩm mỹ cao nhất.

Nên khi nói đến kiến trúc hiện đại Việt Nam là chúng ta đang nói đến kiểu kiến trúc tràn đầy sức sống, thân thiện với con người và thiên nhiên. Từng kết cấu công trình thể hiện sự rành mạch cao độ đầy tinh tế. Đặc biệt hơn theo dòng thời gian kiến trúc hiện đại Việt Nam đã thành công trong việc nắm bắt sự phức tạp chủ nghĩa hiện đại, thể hiện được sự khỏe khoắn, mãnh liệt trong từng góc nhỏ của kiến trúc.

Đến hiện tại những dãy phố, những căn nhà Việt Nam đều thể hiện được giá trị văn hóa và lịch sử Việt Nam xuyên suốt thời gian trong đó. Chủ nghĩa kiến trúc hiện đại sẽ lại được viết tiếp nhưng những căn tính kiến trúc truyền thống Việt Nam dù biến tấu sẽ luôn để lại dấu ấn đáng tự hào trong mỗi tác phẩm đến mãi sau này.

Một số đặc điểm dễ nhận biết của phong cách kiến trúc hiện đại Việt Nam

Những đặc điểm của phong cách kiến trúc hiện đại Việt Nam thường sẽ có những nét tương đồng trong thiết kế như sau:

Tập trung vào hình khối, mảng kiến trúc ấn tượng

Phong cách thiết kế kiến trúc hiện đại Việt Nam sẽ ít có những đường cong, oval, hình tròn cầu kỳ như cổ điển. Thay vào đó các đường nét sẽ đơn giản hơn nhiều, ví dụ như sử dụng hình vuông, hình chữ nhật, các đường gấp khúc…

Bạn có thể dễ dàng nhận ra các ngôi nhà được xây dựng theo phong cách hiện đại thường sẽ mang đến cảm giác mạnh mẽ, chắc chắn và vô cùng phóng khoáng.

Cách xây dựng bố cục không gian kiến trúc thiên về công năng

Những ngôi nhà hiện đại Việt Nam thường được tập trung bố trí các phòng tiện ích sao cho hợp lý, các công năng sử dụng được ưu tiên hơn hết. Vị trí và diện tích xây dựng các căn phòng được thiết kế để mang đến cảm giác thoải mái và tiện nghi nhất cho người dùng.

Điều đặc biệt hơn mặt bằng để xây dựng công năng trong nhà sẽ không theo một khuôn mẫu nhất định. Các kiến trúc sư có thể thoải mái sáng tạo phong cách thiết kế mà không bị rập khuôn, gò bó.

Màu sắc trong thiết kế kiến trúc hiện đại khá tự do

Nguyên tắc phối màu của thiết kế kiến trúc hiện đại Việt nam khá tự do. Chúng ta có thể phối bất kỳ màu sắc nào có trong tự nhiên. Tuy nhiên khi lên màu cho ngôi nhà thì sẽ có một màu chủ đạo.
Màu sắc trong thiết kế kiến trúc hiện đại với màu điểm nhấn khá tự do như trong ví dụ dưới đây:

Trong kiến trúc hiện đại ánh sáng cực kỳ quan trọng

Yếu tố ánh sáng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong kiến trúc hiện đại. Các kiến trúc sư không chỉ sử dụng một loại ánh sáng mà sẽ kết hợp cả ánh sáng tự nhiên và ánh sáng nhân tạo.

Thường ánh sáng tự nhiên được lấy từ các ô cửa sổ, cửa chính, các ô sáng trang trí… Vậy nên những góc cửa sổ rộng, cửa chính lớn cũng là thiết kế đặc trưng của kiến trúc hiện đại. Việc tận dụng tối đa nguồn sáng sẽ giúp cho căn nhà bừng sáng lên cũng như tràn đầy sức sống hơn.

Tính kết nối chặt chẽ giữa không gian bên trong và bên ngoài

Với lối kiến trúc hiện đại bạn sẽ không thấy sự gò bó, bí bách nữa. Thay vào đó là sự kết nối hoàn hảo giữa không gian bên trong và bên ngoài ngôi nhà. Sự kết nối này có thể là từ những tấm kính, những vách ngăn… để hạn chế tối đa sử dụng tường ngăn bí bách.

Một số giải pháp phổ biến thường thấy ở các thiết kế kiến trúc hiện đại Việt Nam

Ở các căn nhà được thiết kế theo phong cách hiện đại Việt Nam chúng ta thường thấy những đặc điểm sau:

Thiết kế sân trong

Sân trong là một giải pháp tạo thông thoáng và ổn định nhiệt hiệu quả. Khoảng sân thông tầng tạo ra luồng khí đối lưu nhiệt cho các không gian xung quanh. Không gian này nằm trong nhà nên ít bị tác động bởi khí hậu bên ngoài. Phần mái che sân trong cần thiết kế tốt có thể vừa lấy sáng & che mưa và cách nhiệt.

Việc lưu thông không khí chủ yếu là trục đứng (trục dọc) và trục ngang, qua nhà từ trước ra sau hoặc qua các phòng. Nên bố trí khu vực không gian chung & phòng riêng hợp lý để tạo luồng không khí lưu thông trước ra sau nhà. Tạo không gian thông tầng cao cho phòng khách.

Mái hiên/ hành lang che nắng mưa

Giải pháp ổn định nhiệt phù hợp cho cả khí hậu lạnh và khí hậu nóng. Hàng hiên tạo ra một khoảng không gian đệm, vừa che mưa, che nắng và ổn định nhiệt độ trong nhà & ngoài nhà. Dưới mái hiên mưa, những giọt nước cũng tạo thành yếu tố thi vị.

Chi tiết cửa xử lý che nắng, thông gió, cách âm theo đúng nhu cầu chính phụ ưu tiên. Cửa Thông gió không cần cách âm thì nên dùng cửa lam/ louver. Cửa cần lấy sáng và cách âm tốt thì nên dùng cửa nhôm lộng kiếng… Cân nhắc sử dụng cửa 2 lớp nếu cần.

Việc kết hợp không gian đệm của hành lang / mái hiện một cách khéo léo để tạo ra không gian kiến trúc rất độc đáo. Tạo điểm nhấn kiến trúc hoặc tạo lớp bao che với hình thức khác biệt…

Sử dụng vật liệu tự nhiên

Quá trình thiết kế nên ưu tiên kết hợp các vật liệu tự nhiên có sẵn ở địa phương để tạo nên sự thú vị. Có thể dùng sỏi, ngói, gạch… chủ yếu là bạn biết cách phối hợp chúng vào thiết kế.

Không nên quá lạm dụng vật liệu tự nhiên. Bạn chỉ nên dùng một mảng tương phản hoặc những nơi dễ vệ sinh bảo trì.

Thiết kế không gian mở và đóng linh hoạt

Với các thiết kế kiến trúc hiện đại, các phòng ốc bị đóng kín không phải là thiết kế tốt. Các không gian cần được liên kết để duy trì sự kết nối sinh hoạt gia đình, cũng như tạo sự thoáng mát cần thiết. Người thiết kế cần bố cục và định hình các khu vực riêng và chung hợp lý.

Các khu vực cần đóng và các khu vực có thể mở liên kết cùng không gian khác. Việc này cũng giúp điều hòa luồng khí trong nhà.

Bố trí cây xanh

Cây xanh là lá phổi giúp thanh lọc không khí. Việc bố trí cây xanh trong nhà cần cân nhắc tới việc chăm sóc cây và vệ sinh mùa cây thay lá cũng như các yếu tố khác như côn trùng, sâu… Rất nhiều chủ nhà không sẵn sàng cho việc chăm sóc cây cảnh trong nhà.

Trên đây là một số giải pháp để thiết kế kiến trúc hiện đại phù hợp với khí hậu nhiệt đới thay đổi theo mùa khắc nghiệt tại Việt Nam. Chúc bạn sớm có tổ ấm như ý.

BẠN CÓ THẮC MẮC? hÃY TRÒ CHUYỆN CÙNG CHUYÊN GIA

Tư vấn Kiến trúc & Xây dựng Online cùng chuyên gia của CEEB Architects.

XEM CHI TIẾT & TƯ VẤN