Cách xác định cỡ máng xối nước mưa

Nước mưa trong máng xối không thoát được có thể tràn sang hai bên. Lượng nước dư này thừa có thể dẫn đến nấm mốc, thấm dột ảnh hưởng đến chất lượng ngôi nhà.
Rất nhiều trường hợp nước từ máng xối trào ngược vào nhà gây hư hỏng đồ đạc.
Vì vậy, xác định cỡ máng xối nước mưa trước khi xây nhà là vô cùng cần thiết. 

Máng xối là gì?

Máng xối hay còn gọi là máng xối nước, máng thoát nước, máng thu nước… các thành phần được lắp dọc theo các cạnh của mái nhà và ban công để dẫn nước mưa. Chức năng chính là thu nước chảy qua mái nhà và dẫn nước đến các ống thoát nước thích hợp. 

Kích thước của máng xối nước mưa là rất quan trọng, bất kể bạn sử dụng vật liệu gì, cho dù là nhôm, PVC, bê tông, thép mạ kẽm hay các vật liệu khác. 

Máng xối nước mưa được cấu tạo từ 3 bộ phận chính: 

• Tai máng: Gắn trực tiếp lên xà gồ, có thể quay vào trong hoặc ra ngoài tùy thuộc vào thiết kế công trình

• Thành máng: Có độ rộng, độ dốc, độ dày vừa phải và có thể ở dạng phẳng hoặc gấp khúc

• Đáy máng: Được khoét thêm lỗ để có thể lắp phễu thoát nước. 

Các yếu tố ảnh hưởng đến cỡ máng xối nước mưa

Xác định cường độ mưa 

Bước đầu tiên là hiểu bối cảnh khu vực bạn sinh sống vì điều kiện khí hậu và địa chất đóng vai trò quan trọng trong việc xác định cường độ mưa (mm/h) ảnh hưởng đến ngôi nhà. Thông tin này thường có biểu đồ lượng mưa cụ thể cho từng khu vực. Tuy nhiên, cần lưu ý kiểm chứng thông tin bởi có thể đó là thông tin cũ do biến đổi khí hậu. 

Tại một số nước trên thế giới, điển hình là Brazil, cách xác định cỡ máng xối nước mưa phải được tính toán dựa trên lượng nước mưa trong 5 năm. Tuy nhiên, cách tính dựa trên việc chia khoảng thời gian thành 3 mức độ rủi ro khác nhau dựa trên các khu vực cần thoát nước: 

• 1 năm: Đối với các khu vực lát đá như đường lái xe, vỉa hè, khu vực có thiết kế mở… nơi có thể xảy ra hiện tượng đọng nước

• 5 năm: Đối với mái nhà hoặc sân thượng

• 25 năm: Đối với khu vực và mái nhà không chịu được tình trạng nước đọng hoặc tràn. 

Xác định điểm thoát nước

Ống thoát nước là các lỗ mở trong máng xối thu thập nước vào hệ thống đường ống và dẫn đến cống thoát hoặc hệ thống lưu trữ khác. Ống thoát phải không có vật cản như cửa sổ, cửa ra vào… 

Ở khu vực gần thảm thực vật rậm rạp và khu vực có các tòa nhà cao tầng, nơi gió có thể cuốn theo túi nhựa hoặc các vật nhẹ khác cần cân nhắc đến một ống dẫn thẳng đứng bổ xung, ngăn ngừa tình trạng tắc nghẽn có thể xảy ra. 

Tính diện tích khu vực gom nước mưa

Mái nhà thường có các rãnh hoặc đường dẫn nước chịu trách nhiệm thu nước mưa vào các máng xối. Khu vực mái lớn, rãnh nước rộng thì lượng nước thu thập được càng nhiều, do đó cần có máng xối lớn hơn. Điều quan trọng cần lưu ý là phân biệt giữa kích thước của mái nhà, độ dốc của mái và sự xuất hiện của các bức tường ở các cạnh của mái nhà. 

Giá trị này là cần thiết để tính toán lưu lượng nước mưa, được xác định theo công thức: Q = IA/60. 

Ở đây:

• Q = lưu lượng nước mưa (l/phút)
• I = cường độ mưa (mm/h)
• A = Diện tích (m2)

Kích thước máng xối

Có nhiều loại máng xối với nhiều vật liệu và thiết kế khác nhau và việc lựa chọn sẽ phụ thuộc và đặc điểm kiến trúc của công trình. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là khả năng lưu thông của máng xối có liên quan trực tiếp đến hình dạng cắt ngang của chúng, có thể là hình chữ nhật hoặc hình bán nguyệt. 

Ở Brazil có một bảng kích thước máng xối tiêu chuẩn và áp dụng độ dốc 2% (với dung sai tối thiểu 0,5%). Máng xối được chọn phải có kích thước đủ để chứa lượng nước mưa được tính toán theo kích thước và hình dạng của mái nhà. 

Loại mái nhà

Mỗi loại mái khác nhau, ví dụ như mái ngói, mái tôn, mái nhật… sẽ ảnh hưởng đến việc tính toán và xác định cỡ máng xối nước mưa. 

Một số loại máng xối nước mưa hiện nay

• Máng xối nhựa composite

Máng xối nước mưa từ nhựa composite được đánh giá có độ bền cao nhất bởi nó có khả năng chống gỉ và nấm mốc. Loại máng này được cấu tạo từ polyester và sợi cốt thủy tinh dễ dàng vệ sinh, bảo quản và lắp đặt. 

Tuy nhiên, máng xối nhựa composite có chi phí khá cao và ít mẫu mã. 

• Máng xối nhựa PVC

Loại này được sử dụng phổ biến bởi giá thành rẻ, tiết kiệm chi phí. Đồng thời, loại nhựa này cũng không gây hại cho môi trường và sức khỏe. Bên cạnh đó, máng xối nước mưa từ nhựa PVC còn có màu sắc đa dạng, trọng lượng nhẹ giúp vận chuyển và lắp đặt dễ dàng, nhanh chóng. 

• Máng xối inox

Đây cũng là một trong những loại máng xối được nhiều người ưa chuộng. Sản phẩm được làm từ chất liệu inox 201, 304, 316… giúp máng có khả năng chống gỉ, chống ăn mòn, chống oxi hóa và có khả năng chịu được tác động của môi trường. Loại máng này cũng có thể cán mỏng và uốn cong để phù hợp với thiết kế của từng công trình. 

• Máng tôn

Máng xối tôn được làm từ tôn kẽm hoặc tôn màu, có độ bền cao và màu sắc đa dạng. Ngoài ra, loại máng xối nước mưa này còn có kết cấu nhẹ, dễ lắp đặt và giá cả hợp lý. Tuy nhiên, nó cũng dễ bị gỉ sét và ăn mòn bởi các tác nhân bên ngoài. 

Một số lưu ý khi lắp đặt máng xối nước mưa 

Để đảm bảo máng hoạt động hiệu quả và có độ bền cao, Nước không bị trào vào nhà… khi lắp đặt cần lưu ý những điều dưới đây:

• Quá trình lắp đặt cần thực hiện theo đúng kỹ thuật
• Luôn đảm bảo cao độ thành mép bên nhà trong cao hơn mép bên ngoài máng xối.
• Mỗi loại máng có tốc độ dòng chảy khác nhau nên khi lắp đặt cần lưu ý đến độ dốc để phù hợp với công trình.
• Bố trí lỗ/ khe tràn cho máng xối khi máng xối bị đầy.
• Nên lắp đặt thêm lưới chặn rác để ngăn tình trạng tắc, ứ đọng nước. 
• Vệ sinh và bảo dưỡng máng định kỹ để đảm bảo hiệu quả khi sử dụng.