4 chiến lược thiết kế nội thất đảm bảo an toàn và sức khỏe khi sử dụng

Số liệu thống kê gần đây cho thấy, nếu một người sống đến 80 tuổi thì dành khoảng 72 năm ở nhà. Và với tình hình hiện tại, con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên. Đặc biệt là trước những tác động của việc biến đổi khí hậu và đại dịch toàn cầu, mong muốn được ở trong một ngôi nhà có môi trường được bảo vệ, an toàn và sạch sẽ mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Vì vậy, thách thức đặt ra là làm thế nào để thiết kế nội thất thoải mái, hiệu quả và an toàn cho sức khỏe. 

Một công trình kiến trúc tốt là một công trình an toàn, bền vững và lành mạnh. Nó bảo vệ chúng ta khỏi các mối đe dọa bên ngoài và ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người. Bởi 72 năm ở nhà kể trên bao gồm: nhà ở, nơi làm việc, học tập hoặc tham gia các hoạt động vui chơi giải trí. 

Thay vì chỉ liên quan đến các điều kiện vật lý, Tổ chức Y tế thế giới định nghĩa sức khỏe là “trạng thái khỏe mạnh hoàn toàn về thể chất, tinh thần và xã hội”. Điều này ngụ ý rằng khía cạnh chung của sức khỏe hiện nay bao gồm mối tương quan giữa xã hội, tâm lý cùng với các yếu tố y tế thường được biết đến. Và tất nhiên, để có sức khỏe tốt chúng ta cần xem xét đến rất nhiều yếu tố, đặc biệt là nội thất. 

Mối đe dọa vô hình của các chất gây ô nhiễm trong nhà

Điều khiến nhiều người ngạc nhiên là ô nhiễm không khí trong nhà cao hơn nhiều so với ô ngoài trời. Do đó, điều quan trọng là phải nhận thức và hiểu rõ nguồn gốc của nó, đặc biệt là có rất nhiều nguyên nhân rất khó phát hiện. 

Các chất gây ô nhiễm trong nhà có trong nhiều đồ vật và thành phần khác nhau. Chúng có thể là các vi sinh vật như nấm, mốc có xu hướng phát triển trong môi trường ẩm ướt, ấm áp. Hoặc các chất gây ô nhiễm dạng phân tử như chất gây dị ứng có thể đến từ côn trùng, động vật gặm nhấm, vật nuôi… 

Những mối nguy hiểm tiềm ẩn khác bao gồm CO2, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) có nguồn gốc từ vật liệu xây dựng, đồ nội thất gia đình hoặc đồ dùng vệ sinh.

Tất cả các chất gây ô nhiễm này đều có thể ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất và tinh thần, thậm chí còn tệ hơn nếu chúng tích tụ lại. Ví dụ, một lượng lớn nấm mốc có thể gây ra các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng, trong khi tiếp xúc nhiều với CO2 có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và năng suất của người dùng. Formaldehyde – một trong những VOC phổ biến nhất và đặc biệt đáng lo ngại. Chất này có thể gây đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, mất trí nhớ và thậm chí là trầm cảm nếu có nồng độ cao. 

Nhìn chung, chất lượng không khí trong nhà kém là nguyên nhân gây ra 50% các bệnh về đường hô hấp. 

Chiến lược thiết kế nội thất an toàn 

Hiểu được những mối đe dọa vô hình đó tới sức khỏe của con người, các kiến trúc sư đã áp dụng một số giải pháp để loại bỏ hoặc giảm thiểu các chất gây ô nhiễm trong nhà. Chẳng hạn như giải pháp thông gió tự nhiên, tăng cường ánh sáng và cây xanh. Tuy nhiên, một trong những cách hiệu quả nhất để giảm thiểu sự lan truyền của các chất gây ô nhiễm trong nhà là lựa chọn vật liệu xây dựng hiện đại, không độc hại, bền vững và an toàn khi sử dụng. 

Dưới đây là một số một số nhóm vật liệu an toàn cho nhà được phân loại theo chức năng: Xây dựng, bề mặt sàn, hoàn thiện tường và cách nhiệt. 

• Khi xây dựng

Khi nói đến các vật liệu xây dựng, gỗ đã được chứng minh là cực kỳ có lợi cho sức khỏe cả về thể chất và tinh thần. Các nghiên cứu cho thấy sự hiện diện trực quan của yếu tố gỗ có thể làm giảm căng thẳng hiệu quả hơn so với cây xanh. Các phòng có khoảng 45% bề mặt bằng gỗ làm tăng sự thoải mái, hạ huyết áp và cải thiện hiệu suất về mặt nhận thức. 

Tương tự như vậy, tre được biết đến là một loại vật liệu bền vững và mang đến cảm giác thoải mái, dễ chịu khi sử dụng. Ngắm tre có thể làm dịu sự căng thẳng, lo lắng và cải thiện khả năng tập trung. Tre là một loại cây phát triển nhanh, không cần phân bón. Nó tạo ra hơn 35% oxy và hấp thụ tới 12 tấn CO2 trên một Ha mỗi năm. 

Ngoài ra, mặc dù không phải là tài nguyên thiên nhiên, thép không gỉ cũng là một giải pháp thay thế tốt khi tạo ra môi trường sống lành mạnh, có thể tái chế và không thải ra độc tố. 

• Bề mặt sàn

Đối với ngôi nhà, sàn bề mặt rắn là lựa chọn tốt hơn so với sàn thảm, sàn gỗ công nghiệp hay sàn vinyl. Thảm sẽ giữ lại các chất gây ô nhiễm và không bao giờ sạch hoàn toàn. Trong khi đó sàn gỗ công nghiệp có thể giải phóng nhiều formaldehyde nguy hiểm. 

Do đó nên sử dụng sàn gỗ có lớp hoàn thiện VOC thấp hoặc gạch có chất trám VOC thấp, chẳng hạn như gạch men, sứ và kính, tất cả đều dẫn rất vệ sinh. 

Nếu thảm vẫn là lựa chọn ưu tiên, có thể lựa chọn thảm len, gỗ hoặc nỉ được làm từ sợi tự nhiên, có thể tái tạo, chúng thường không chứa hóa chất. Và khi lắp đặt, điều quan trọng là phải tìm loại keo dán không độc hại hoặc sản phẩm không cần keo dán. 

• Hoàn thiện tường

Với vật liệu hoàn thiện nên tránh sử dụng vách thạch cao làm từ thạch cao tổng hợp vì nó được sản xuất từ chất thải than, có thể bị nhiễm thủy ngân, lưu huỳnh và VOC. Thay vào đó, kiến trúc sư thường sử dụng các giải pháp thay tế tái chế, ít phát thải carbon hoặc thậm chí áp dụng các công nghệ tiên tiến như vách thạch cao hấp thụ VOC. Nó có khả năng hấp thụ các chất gây ô nhiễm và pha loãng tới 70% VOC trong nhà. 

Ngoài ra, lựa chọn sơn tường cho nội thất cũng vô cùng quan trọng. Nó không chỉ thể hiện phong cách, tác động trực tiếp tới tâm trọng của người ở mà còn tiềm ẩn nhiều chất độc hại nếu không được lựa chọn kỹ càng. Ngày nay, công nghệ sơn đã phát triển và cùng với các quy định mới về môi trường đã cho ra đời các sản phẩm lành mạnh và bền vững hơn. Điển hình như loại sơn tự nhiên gốc nước. 

• Cách nhiệt

Cách nhiệt là một phần quan trọng của bất kỳ ngôi nhà nào, nó điều chỉnh nhiệt độ bằng cách hạn chế luồng không khí. 

Trong hơn một thế kỷ, hầu hết các ngôi nhà đều được xây dựng bằng vật liệu cách nhiệt sợi thủy tinh, tùy thuộc vào loại tiếp xúc có thể gây ra các vấn đề về hô hấp và gây viêm mắt, viêm da. Do đó, lý tưởng nhất là sử dụng vật liệu cách nhiệt xanh được chứng nhận có hàm lượng VOC thấp và không chứa chất chống cháy hóa học. 

Một số vật liệu đáp ứng các tiêu chí như vậy có thể kể đến: len cừu, bông, nút chai, xenluloza, thậm chí là cả rễ cây. Tất cả những vật liệu này đều có nguồn gốc từ thiên nhiên, an toàn khi xử lý và chỉ cần ít năng lượng trong quá trình sản xuất.